Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp giáo dục đạo đức học sinh Lớp 5 thông qua công tác chủ nhiệm lớp

 Sáng kiến kinh nghiệm thi GVCNG cấp huyện năm học 2018-2019
MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC HỌC SINH LỚP 5 THÔNG QUA 
 CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM LỚP
I. ĐẶT VẤN ĐỀ
Mục tiêu giáo dục trong giai đoạn hiện nay là hình thành cho học sinh có đầy đủ các 
phẩm chất và năng lực phù hợp trở thành những người đủ đức, đủ tài đáp ứng với quá 
trình phát triển của đất nước đang trong thời kỳ hội nhập quốc tế. Chính vì vậy Nghị 
quyết Hội nghị lần thứ tám Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI về “Đổi mới 
căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa 
trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế”; 
Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh; Tăng 
cường công tác giáo dục lối sống, kỹ năng sống, văn hóa ứng xử trong nhà trường, bồi 
dưỡng lý tưởng cách mạng cho học sinh. Với nhiệm vụ trọng tâm trên bản thân tôi 
thấy rõ việc giáo dục đạo đức học sinh hiện nay rất quan trọng trong công tác giảng 
dạy và giáo dục học sinh. Song trên thực tế, công tác giáo dục đạo đức học sinh là 
công việc vô cùng nan giải đối với người giáo viên chủ nhiệm lớp. Vì hiện nay, đạo 
đức của học sinh có chiều hướng sa sút, một bộ phận không nhỏ học sinh có những 
biểu hiện chưa ngoan trong học tập và rèn luyện đạo đức do ảnh hưởng của nhiều yếu 
tố tác đọng từ phía xã hội.
Qua qua trình tôi đảm nhận công tác chủ nhiệm ở trường tiểu học, tôi đã từng có 
những băn khoăn, trăn trở: Do đâu mà số học sinh chưa ngoan ở các lớp có chiều 
hướng tăng? Phải giáo dục học sinh bằng con đường nào để đạt hiệu quả nhất? Làm 
sao để các em thật sự ngoan ngoãn vâng lời thầy cô? Xuất phtas từ tình thần trách 
nhiệm đã thôi thúc tôi tìm tòi và suy nghĩ, học hỏi để tìm ra “Một số biện pháp Giáo 
dục đạo đức học sinh lớp 5 thông qua công tác chủ nhiệm lớp” đã được áp dụng trong 
thời gian quan đạt hiệu quả.
II. THỰC TRẠNG
Đầu năm học 2017 – 2018 tôi được phân công chủ nhiệm lớp 5A4 điểm chính ở 
trường tiểu học thị trấn Cái Tắc. Lớp tôi chủ nhiệm có 35 học sinh. Các em thuộc hưởng đến việc quản lý và giáo dục các em, đẩy hết trách nhiệm nhà trường mà nhất 
là giáo viên chủ nhiệm.
 - Sự phát triển của mạng Internet về nông thôn, nhiều điểm chát, chơi game 
online mọc lên ở lân cận trường học và trên đường đi học. của nhiều học sinh.
- Bên cạnh đó một gia đình có đủ điều kiện nuông chiều con em quá mức
- Một số học sinh có cha mẹ bất hòa hoặc cha mẹ li thân, li dị, hoặc cha (mẹ) có vợ 
(chồng) khác, 
III. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
Bản thân là một giáo viên chủ nhiệm lớp đã nắm rõ chức năng và nhiệm vụ của người 
giáo viên chủ nhiệm; về tiêu chuẩn giáo viên chủ nhiệm giỏi kết hợp với những kinh 
nghiệm tích lũy đã giảng dạy 3 năm lớp 4 và 1 năm lớp 5. Nắm được đặc điểm, tâm 
sinh lý của học sinh, đặc biệt là học sinh có đạo đức chưa tốt thì người giáo viên chủ 
nhiệm cần nắm rõ những nguyên tắc giáo dục đạo đức cho học sinh:
+ Giáo dục học sinh trong thực tiễn sinh động của xã hội.
+ Giáo dục theo nguyên tắc tập thể.
+ Giáo dục bằng cách thiết phục và phát huy mạnh mẽ tính tự giác của học sinh.
+ Giáo dục đạo đức học sinh phải lấy việc phát huy ưu điểm là chính, trên cơ sở đó 
mà khắc phục khuyết điểm.
+ Giáo dục đạo đức học sinh phải phối hợp với đặc điểm lứa tuổi học sinh và đặc 
điểm hoàn cảnh cá nhân học sinh.
+ Trong công tác giáo dục đạo đức, người thầy phải có nhân cách mẫu mực và phải 
đảm bảo sự thống nhất giữ các các ảnh hưởng giáo dục đối với học sinh. 
Qua đó, bản thân tôi đã đúc kết được một số biện pháp giáo dục đạo đức học sinh ở 
lớp chủ nhiệm như sau:
1. Tìm hiểu từng đối tượng học sinh
Người giáo viên chủ nhiệm phải nắm rõ được tình hình của lớp thông qua:
- Sơ yếu lý lịch mà giáo viên chủ nhiệm yêu cầu học sinh ghi đầu năm, chú ý cảm 
tưởng của từng học sinh.
- Giáo viên chủ nhiệm cũ.
- Các giáo viên môn chuyên giảng dạy lớp năm trước.
- Gặp gỡ, trao đổi với học sinh trong các buổi lao động tổng vệ sinh đầu năm. + Những đặc điểm thể chất, sinh lý từng học sinh. Thể trạng bình thường hay không 
bình thường.
+ Những đặc điểm về tâm lý: khả năng nhận thức, nhu cầu giao tiếp, tình cảm như: cởi 
mở hay lầm lì, ưu tư, nóng nảy, luôn nghĩ mình bị mọi người “cô lập”, “bỏ rơi”,
+ Nắm được tính cách và hành vi đạo đức từng học sinh: lười học, ba hoa, không 
trung thực, cách ứng xử với mọi người xung quanh
+ Nắm được sở trường và sở thích của học sinh: khả năng ca hát, bóng đá, bơi lội, 
chơi game, yêu thích thơ văn,
+ Đặc biệt cần chú trọng đến mối quan hệ của học sinh với những thanh thiếu niên 
bên ngoài và học sinh có đạo đức chưa tốt khác trong nhà trường.
2.2.3. Thực hiện thường xuyên công tác phối hợp:
 Công tác phối hợp hết sức rất quan trọng để giáo dục toàn diện cho học sinh 
nên cần kết hợp chặt chẽ ba môi trường giáo dục: Gia đình - Nhà trường - Xã hội. 
 - Với phụ huynh: Thường xuyên gặp gỡ và trao đổi cùng phụ huynh bằng nhiều hình 
thức như: đến thăm nhà học sinh, mời phụ huynh đến trường dự họp, thậm chí liên lạc 
qua điện thoại để thông báo mức độ vi phạm, những biểu hiện sai lệch cần được uốn 
nắn, khắc phục. Nhưng cần lưu ý rằng phải giao tiếp ở một góc độ cởi mở, tâm lý, tế 
nhị nhưng chân tình, tránh sự dồn dập, gay gắt. Có như vậy giáo viên chủ nhiệm mới 
tạo được với phụ huynh sự tin tưởng và tận tâm hợp tác để giáo dục con em họ tốt 
hơn.
- Với Ban Giám hiệu: Tham mưu thường xuyên, nhờ sự “trợ giúp” kịp thời của Hiệu 
trưởng và Phó Hiệu trưởng khi cần thiết nhằm có những giải pháp thiết thực, phù hợp 
từng thời điểm hoặc nhờ Ban giám hiệu trao đổi riêng với các học sinh có đạo đức 
chưa tốt xem như là “đưa lên cấp cao hơn” đối với những trường hợp thường xuyên 
tái phạm lại lỗi cũ sau nhiều lần đã được xử lý ở lớp.
- Với tổ chức Đoàn, Đội: Trong các hoạt động vui chơi, giải trí, các hoạt động ngoài 
giờ, nhiều em học sinh có đạo đức chưa tốt lại tỏ ra xông xáo, thể hiện sở thích, năng 
lực của bản thân. Qua đó có thể tùy theo khả năng từng đối tượng mà giao nhiệm vụ, 
mà phân công để các em cùng tham gia với tập thể. Từ đó, cảm giác bị “cô lập”, bị bỏ 
rơi của các em sẽ được xóa dần. nghĩ bằng nhiều cách khác nhau. “Lắng nghe và thấu hiểu” là điều mà các học sinh 
chưa ngoan thật sự rất cần ở giáo viên chủ nhiệm.
3.1. Biết quan tâm: Giáo viên chủ nhiệm quan tâm bằng cách trò chuyện, hỏi thăm 
hoàn cảnh gia đình học sinh, về bạn bè thân của các em, biết được sở thích, cá tính 
cũng như thái độ, sự lễ phép của học sinh đối với người lớn. Kêu gọi và yêu cầu các 
học sinh khác trong lớp quan tâm, chia sẻ, giúp đỡ bạn mình, không nên xem thường 
hay cô lập các bạn có đạo đức chưa tốt, chưa ngoan đó. Dưới sự hỗ trợ của cán bộ lớp, 
giáo viên chủ nhiệm luôn theo dõi được những biểu hiện hàng ngày của học sinh có 
đạo đức chưa tốt, tránh được sự kết luận về vấn đề nào đó thiếu chính xác làm tổn 
thương đến tâm lý và tình cảm của các em.
3.2. Có uy tín với học sinh và đồng nghiệp về chuyên môn và tư cách đạo đức, tác 
phong sinh hoạt: Giáo viên có tầm hiểu biết rộng rãi ngoài việc biết tốt bộ môn của 
mình, bao giờ cũng giải đáp được vấn đề học sinh đang qua tâm thì ảnh hưởng và uy 
tín của giáo viên sẽ tác động mạnh đến việc giáo dục đạo đức học sinh. Mặt khác, uy 
tín về tư cách đạo đức của giáo viên có ảnh hưởng rất lớn đến sự hình thành ý thức và 
hành vi của học sinh. Nếu được như vậy, chắc chắn rằng tầm ảnh hưởng của giáo viên 
chủ nhiệm đối với các học sinh chưa ngoan, có đạo đức chưa tốt sẽ không nhỏ.
3.3. Động viên và định hướng: Thông thường các học sinh chưa ngoan không định 
hướng được mình cần rèn luyện thế nào để giúp ích bản thân và hoàn thành nhiệm vụ 
học tập. Mặt khác, một trong những nguyên nhân chủ yếu làm học sinh chưa ngoan, 
đạo đức chưa tốt đều bắt đầu từ sự học kém, dẫn đến bất mãn, chán học rồi bỏ mặt 
mọi việc. Chính vì vậy giáo viên chủ nhiệm là người giúp học sinh biết định hướng và 
động viên, khích lệ các em trên tinh thần “Kiến tha lâu cũng đầy tổ”, “Có công mài sắt 
có ngày nên kim”. Hãy tìm và tuyên dương những mặt tốt ở các em dù nhỏ thay vì cứ 
phê bình khi các em sai phạm.
3.4. Giáo viên là người bạn tốt của học sinh: Giáo viên chủ nhiệm hãy là “Người bạn 
lớn” của học sinh. Chính điều này làm cho học sinh chưa ngoan, đạo đức chưa tốt thấy 
mình không hề bị “bỏ rơi”, tình cảm thầy trò được hình thành, tạo điều kiện thuận lợi 
cho những tâm sự, chia sẻ. Khi đó những lời động viên, những định hướng của giáo 
viên chủ nhiệm sẽ đạt hiệu quả cao. Cụ thể so sánh chất lượng học kỳ I như sau:
NH: Sĩ số Hoạt động GD Năng lực Phẩm chất
2017- Tổng TL TL TL TL TL TL TL
 HTT HT Tốt Đạt Tốt Tốt
2018 số % % % % % % %
HKI 35 100 23 66 12 34 29 82,9 6 17,1 29 82,9 6 17,1
Cuối 
 35 100 33 94,3 2 5,7 35 100 35 100 
năm
Đến thời điểm hiện nay đã mang lại kết quả rất tốt, Kết quả đạt được là do:
+ Làm tốt công tác kết hợp với ban giám hiệu và đoàn thể trong nhà trường, quán triệt 
các chỉ thị, công văn, văn bản, của phòng giáo dục và kế hoạch của nhà trường đề ra.
+ Do sự đồng tình, nhất trí cao của Ban giám hiệu, phụ huynh, học sinh nỗ lực thực 
hiện tốt công tác tuyên truyền và các cuộc vận động.
+ Do long nhiệt tình đối với học sinh “Tất cả vì học sinh than yêu”, vì mầm non xanh 
của đất nước đã giúp tôi đạt được kết quả như trên.
V. BÀI HỌC KINH NGHIỆM
Qua thực tế áp dụng, tôi nhận thấy để giáo dục học sinh chưa ngoan, đạo đức chưa tốt 
ở lớp chủ nhiệm, giáo viên chủ nhiệm cần:
- Hiểu rõ từng đối tượng học sinh.
- Xây dựng kế hoạch rõ ràng, cụ thể.
- Thực hiện tốt công tác phối hợp.
- Kết hợp tốt ba môi trường giáo dục: Gia đình - Nhà trường - Xã hội.
- Bản thân giáo viên có uy tín về chuyên môn nghiệp vụ, uy tín về đạo đức.
- Tận tâm với nghề. Kiên trì, nhẫn nại trong công tác.
- Lắng nghe, thấu hiểu và là “Người bạn lớn” của học sinh.
VI. KẾT LUẬN – ĐỀ XUẤT
- Sáng kiến kinh nghiệm nhằm định hướng về những hình thức, những biện pháp giáo 
dục có hiệu quả các đối tượng học sinh chưa ngoan, đạo đức chưa tốt. 
Giúp các em hình thành và phát triển nhân cách con người mới, trở thành người có ích 
cho xã hội.
- Đề tài này có thể triển khai và cùng thực hiện ở các lớp 4, 5, mở rộng đến các khối 
lớp trong toàn cấp của bậc tiểu học. Đề tài này có tính khả thi, sát với thực tế địa