Sáng kiến kinh nghiệm Một số giải pháp nâng cao năng lực chủ nhiệm cho đội ngũ giáo viên chủ nhiệm của Trường THCS Thái Thịnh

 Một số giải pháp nâng cao năng lực chủ nhiệm cho đội ngũ giáo viên chủ nhiệm của Trường THCS Thái 
 Thịnh
 I. MỞ ĐẦU 
1. Lý do chọn đề tài 
Những năm gần đây xã hội Việt Nam đã và đang có nhiều thay đổi lớn về tất cả các mặt: 
Kinh tế, giáo dục, khoa học, chính trị....Chính nền kinh tế nhiều thành phần với sự đa dạng 
của nó đã ảnh hưởng sâu sắc đến toàn xã hội, đặc biệt là các mặt giáo dục. Bởi Giáo dục và 
Đào tạo là “Quốc sách hàng đầu”, là sự nghiệp của Đảng, Nhà nước và của toàn dân. Đầu tư 
cho Giáo dục là đầu tư phát triển, được ưu tiên đi trước các chương trình phát triển kinh tế, 
xã hội. Đổi mới căn bản, toàn diện Giáo dục và Đào tạo là đổi mới những vấn đề lớn, cốt lõi, 
cấp thiết từ quan điểm, tư tưởng chỉ đạo đến mục tiêu giáo dục đề ra... Tất cả đều góp phần 
phát triển trí tuệ, hình thành nhân cách con người và giáo dục học sinh phát triển toàn diện. 
Vì vậy đối với mỗi nhà trường, công tác chủ nhiệm lớp luôn là một trong những nhiệm vụ 
quan trọng hàng đầu, là cầu nối giữa nhà trường với gia đình và học sinh. Trong những năm 
gần đây, khi nước nhà“chuyển mình” ngày càng phát triển thì sự nghiệp giáo dục và đào tạo 
cũng có nhiều đổi mới tích cực, luôn được xã hội quan tâm, đồng tình ủng hộ. Để có được 
những thành công lớn trong sự nghiệp trồng người thì đội ngũ giáo viên luôn giữ vị trí then 
chốt, trong đó phải kể đến đội ngũ giáo viên làm công tác chủ nhiệm. Muốn học sinh phát 
triển toàn diện về mọi mặt thì thầy cô chủ nhiệm phải vừa tâm huyết vừa có năng lực và có 
tác phong làm việc khoa học. Nói về tác phong làm việc khoa học, Chủ tịch Hồ Chí Minh, 
trong tác phẩm Sửa đổi lối làm việc, đã viết: “Nếu mỗi cán bộ, mỗi đảng viên làm việc đúng 
hơn, khéo hơn, thì thành tích của Đảng còn to tát hơn nữa”. Như vậy đúng hơn, khéo hơn 
chính là cách làm việc khoa học mà Bác Hồ kính yêu đã khéo gửi gắm. 
Việc xây dựng tác phong làm việc khoa học, nâng cao năng lực chủ nhiệm cho đội ngũ giáo 
viên chủ nhiệm có tầm quan trọng lớn, có tính chất quyết định năng lực sư phạm của giáo 
viên, chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh trong nhà trường hàng năm. Bởi vì công tác 
chủ nhiệm là tổng hoà quá trình lao động sư phạm giữa kinh nghiệm và sáng tạo. Vì thế đòi 
hỏi người giáo viên chủ nhiệm phải có kiến thức đa chiều và toàn diện: có phẩm chất chính 
trị đạo đức lối sống tốt, giỏi về chuyên môn nghiệp vụ, hiểu biết về tâm lý lứa tuổi, có sự 
quan tâm cùng tình yêu thương đối với học sinh, có trách nhiệm lớn trong công việc, biết hy Một số giải pháp nâng cao năng lực chủ nhiệm cho đội ngũ giáo viên chủ nhiệm của Trường THCS Thái 
 Thịnh
3. Nhiệm vụ nghiên cứu 
- Xác định được cơ sở lý luận để làm căn cứ cho việc nâng cao năng lực chủ nhiệm cho đội 
ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp; 
- Tìm hiểu thực trạng giáo viên làm công tác chủ nhiệm tại trường THCS Thái Thịnh; từ đó 
phân tích các nguyên nhân dẫn đến thực trạng; 
- Khảo sát số liệu trước, sau khi nghiên cứu và đưa ra một số giải pháp tích cực nhằm nâng 
cao năng lực chủ nhiệm cho đội ngũ giáo viên chủ nhiệm tại trường THCS Thái Thịnh để đạt 
mục tiêu giáo dục cao hơn.
4. Đối tượng nghiên cứu 
Nghiên cứu một số giải pháp nhằm bồi dưỡng, nâng cao năng lực chủ nhiệm lớp cho đội ngũ 
giáo viên chủ nhiệm cấp THCS. 
5. Giới hạn phạm vi nghiên cứu 
Đội ngũ giáo viên chủ nhiệm trường THCS Thái Thịnh ba năm học gần nhất. 
6. Phương pháp nghiên cứu 
- Các phương pháp nghiên cứu lý luận: Gồm các phương pháp khảo sát, thống kê phân tích, 
tổng hợp các tài liệu liên quan đến đề tài nghiên cứu để xác lập cơ sở lý luận cho đề tài, từ đó 
tổng kết để đưa ra những bài học kinh nghiệm. 
- Phương pháp nghiên cứu thực tế: Trò chuyện, phỏng vấn để thu thập những thông tin cần 
thiết cho quá trình nghiên cứu.
II. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU 
Chương 1 
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO NĂNG LỰC CHỦ 
NHIỆM CHO ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN CHỦ NHIỆM 
I. Quan niệm về công tác chủ nhiệm lớp trong đổi mới giáo dục hiện nay 
1. Vai trò của giáo viên chủ nhiệm 
Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI đã khẳng định vai trò của giáo viên chủ nhiệm: Là đội 
ngũ tiên phong trong mọi lĩnh vực, luôn giữ gìn và truyền tinh hoa văn hóa của dân tộc cho 
lớp lớp thế hệ cháu con, kế thừa di sản văn hóa, và phát huy các giá trị văn hoá, thông qua 
giáo dục con người truyền tải nền văn minh tiên tiến, chiếm lĩnh tri thức khoa học cho nhân Một số giải pháp nâng cao năng lực chủ nhiệm cho đội ngũ giáo viên chủ nhiệm của Trường THCS Thái 
 Thịnh
tác chủ nhiệm, có tư tưởng xem nhẹ, chưa đầu tư nhiều trong công tác chủ nhiệm. Nhiều 
thầy cô chưa thật sự đam mê với công tác chủ nhiệm. 
II. Phân tích, đánh giá các vấn đề về thực trạng mà đề tài đặt ra 
1. Số lượng và trình độ giáo viên chủ nhiệm 
Năm 2016 - 2017 2017 - 2018 2018 - 2019
học
 Số Trình Trình Số Trình Trình Số Trình Trình 
Khối 
 GVCN độ CĐ độ ĐH GVCN độ CĐ độ ĐH GVCN độ CĐ độ ĐH
lớp
Khối 
 7 3 4 7 2 5 8 4 4
lớp 6 
Khối 
 6 3 3 7 3 4 7 3 4
lớp 7 
Khối 
 7 3 4 6 3 3 7 5 2
lớp 8 
Khối 
 6 4 2 7 4 3 6 5 1
lớp 9 
Cộng 26 13 13 27 12 15 28 17 11
100% giáo viên chủ nhiệm có trình độ đạt chuẩn trở lên. Trong các năm gần đây có nhiều 
giáo viên chủ nhiệm giỏi cấp trường, cấp quận. Nhiều thầy cô hiểu rõ tầm quan trọng của 
công tác chủ nhiệm nên rất tận tâm với công việc. Tuy nhiên, một số giáo viên chủ nhiệm 
tuổi cao, chưa linh hoạt trong công tác. Một vài thầy cô trẻ chưa thật sự tâm huyết với công 
tác chủ nhiệm, nhận thức chưa sâu sắc về vai trò, trách nhiệm, đối phó để hoàn thành công 
tác chủ nhiệm. Việc tự học tự rèn để nâng cao năng lực công tác chủ nhiệm của nhiều thầy 
cô còn hạn chế, chưa đáp ứng nhu cầu mục tiêu, nhiệm vụ giáo dục đề ra.
2. Nguyên nhân ảnh hưởng đến năng lực công tác chủ nhiệm 
Áp lực công việc nhiều; nhiều hoàn cảnh gia đình giáo viên khó khăn. Quan niệm trong đội 
ngũ giáo viên chủ nhiệm chưa đúng đắn “Quan trọng gì công tác chủ nhiệm”, chưa có 
nguồn động viên khen thưởng kịp thời về vật chất đối với giáo viên có năng lực chủ nhiệm Một số giải pháp nâng cao năng lực chủ nhiệm cho đội ngũ giáo viên chủ nhiệm của Trường THCS Thái 
 Thịnh
được khả năng sáng tạo trong công tác chủ nhiệm của mình giúp giáo viên hoàn thành nhiệm 
vụ giáo dục học sinh phát triển toàn diện, tạo niềm tin trong phụ huynh học sinh. 
II. Nội dung và cách thức thực hiện giải pháp 
1. Nâng cao nhận thức tầm quan trọng của công tác bồi dưỡng nâng cao năng lực công 
tác chủ nhiệm cho đội ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp 
Trước hết, cần phải tuyên truyền bằng nhiều hình thức cùng với sự cộng tác của các lực 
lượng trong và ngoài nhà trường để thầy cô chủ nhiệm hiểu rõ vấn đề nêu cao ý thức tinh 
thần và trách nhiệm; Bên cạnh đó cần chú trọng cần bồi dưỡng phẩm chất chính trị, tác 
phong lề lối làm việc khoa học cho đội ngũ. 
Ban lãnh đạo nhà trường cần quán triệt các chỉ thị nghị quyết của Đảng, Nhà nước, nhiệm vụ 
năm học của ngành giúp đội ngũ giáo viên chủ nhiệm nắm vững và hiểu rõ nhiệm vụ trọng 
tâm của năm học, cấp học từ đó nâng cao nhận thức tầm quan trọng của công tác chủ nhiệm. 
Chỉ đạo việc tổ chức học tập quán triệt các văn bản chỉ đạo về chuyên môn nghiệp vụ, các 
quy tắc ứng xử sư phạm chuẩn mực để giáo viên chủ nhiệm chủ động tiếp nhận và sáng tạo 
làm theo. 
Hàng tháng theo định kỳ, tổ chức họp hội đồng chủ nhiệm để kiểm điểm công việc đã làm 
được trong tháng và đề ra kế hoạch cụ thể của tháng tiếp theo. Cần đưa ra những góp ý, nhận 
xét về những việc đã làm được của thầy cô chủ nhiệm một cách công tâm, khách quan. Khen 
thưởng động viên, biểu dương kịp thời những việc làm tốt, hành động đẹp để khuyến khích 
thầy cô chủ nhiệm không ngừng sáng tạo
2. Lập kế hoạch nâng cao năng lực chủ nhiệm cho đội ngũ giáo viên chủ nhiệm lớp 
2.1. Nâng cao năng lực để hiểu đối tượng 
Đây là một trong những yếu tố quan trọng để quyết định sự thành công trong công tác giáo 
dục học sinh, nhất là những học sinh cá biệt. Học sinh cấp THCS có diễn biến tâm sinh lý 
khá phức tạp, giáo viên chủ nhiệm cần phải nắm bắt được những biến đổi đó để kịp thời có 
những tác động giáo dục thích hợp. Thầy cô chủ nhiệm cần phải nắm chắc thông tin cơ bản 
về học sinh của mình, biết được hoàn cảnh gia đình học sinh, hòa nhập với các em để thấu 
hiểu. Từ đó phân loại học sinh theo nhiều góc độ, như: học lực, hạnh kiểm, năng khiếu, hoàn 
cảnh gia đình.để có những phương pháp giáo dục phù hợp nhất. Một số giải pháp nâng cao năng lực chủ nhiệm cho đội ngũ giáo viên chủ nhiệm của Trường THCS Thái 
 Thịnh
bao nhiêu thì giáo viên chủ nhiệm càng tự tin để chủ động và sáng suốt tìm ra các biện pháp 
tác động giáo dục học sinh của mình có hiệu quả tốt nhất. 
2.5. Thông qua giáo dục các hoạt động tập thể 
Giáo viên chủ nhiệm cần phối kết hợp với các lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường 
khi tổ chức các hoạt động tập thể để giáo dục học sinh. Thầy cô chỉ cần hướng dẫn để học 
sinh chủ động tổ chức, điều khiển các hoạt động như khi đi tham quan hay sinh hoạt tập thể. 
Trong quá trình tổ chức và điều khiển hoạt động, giáo viên chủ nhiệm có vai trò cố vấn, hỗ 
trợ học sinh điều chỉnh nội dung, hình thức và phương pháp hoạt động, đồng thời cùng hòa 
mình vào với hoạt động của các em. Việc cùng tham gia hoạt động với trò sẽ là điều kiện để 
thầy trò càng hiểu nhau, tin tưởng và cùng gắn bó với nhau hơn. 
2.6. Thông qua việc đánh giá rèn luyện kết quả hạnh kiểm và học tập của học sinh 
Việc này đòi hỏi người giáo viên chủ nhiệm phải biết xác định được mục đích và nội dung 
đánh giá với các tiêu chí phù hợp. Ngoài ra thầy cô cần biết phân tích thông tin để đưa ra kết 
luận đánh giá khách quan, đảm bảo độ tin cậy cao. Nếu đánh giá đúng sẽ là động lực khích lệ 
được học sinh, tạo hứng khởi cho các em nỗ lực rèn luyện, không ngừng vươn lên, phấn đấu 
trong học tập và rèn luyện. Nhưng nếu giáo viên chủ nhiệm đánh giá không đúng, không 
khách quan đối với học sinh sẽ gây ra hậu quả xấu, thậm chí phản giáo dục. 
2.7. Thông qua tác phong làm việc khoa học 
Tác phong làm việc khoa học của giáo viên chủ nhiệm thể hiện ở việc tôn trọng các quy tắc 
khách quan. Chủ tịch Hồ Chí Minh từng căn dặn: Gặp mỗi vấn đề, ta phải đặt câu hỏi: Vì 
sao có vấn đề này? Xử trí như thế này, kết quả sẽ ra sao. Phải suy nghĩ kỹ lưỡng. Chớ hấp 
tấp, chớ làm bừa, chớ làm liều, chớ gặp sao làm vậy. Thầy cô chủ nhiệm cần phải xây dựng 
thói quen tôn trọng thực tế khách quan, không bóp méo sự thật, làm việc với tầm nhìn xa 
trông rộng, tránh xa vào công việc mang tính sự vụ thiển cận, tránh chủ quan duy ý chí. 
Giáo viên chủ nhiệm làm việc cần phải có tính kế hoạch, cần: xét kỹ hoàn cảnh mà xếp đặt 
công việc cho đúng. Việc chính, việc gấp thì làm trước. Không nên luộm thuộm, không có kế 
hoạch, gặp việc nào làm việc nấy, thành thử công việc lộn xộn, không ngăn nắp. Khi có kế 
hoạch thì phải nghiêm túc, kiên trì làm đến nơi đến chốn, chủ trương một, biện pháp mười,