Sáng kiến kinh nghiệm Một số kinh nghiệm xây dựng quản lí lớp học bằng các biện pháp giáo dục kỉ luật tích cực

 Một số kinh nghiệm xây dựng quản lí lớp học bằng các biện pháp giáo dục kỉ luật tích cực.
 PHẦN I
 ĐẶT VẤN ĐỀ
I. Lý do chọn đề tài
 Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI nêu rõ nhiệm vụ về giáo dục trong suốt nhiệm kì và 
những năm tiếp theo như sau: “.Chú trọng giáo dục tư tưởng, đạo đức, lối sống, bồi dưỡng 
thế hệ trẻ tinh thần yêu nước, yêu quê hương, yêu gia đình, có bản lĩnh chính trị, lòng nhân 
ái, ý thức tôn trọng pháp luật, lối sống văn hóa, tinh thần hiếu học, chí tiến thủ, lập thân lập 
nghiệp. Chú trọng ngăn chặn các tệ nạn xã hội xâm nhập vào nhà trường”. Nghị quyết số 29 
– NQ/TW của Hội nghị lần thứ 8, Ban chấp hành Trung ương khóa XI với nội dung Đổi mới 
căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa và hiện đại hóa 
trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế có ghi: “ 
Đối với giáo dục phổ thông tập trung phát triển trí tuệ, thể chất, hình thành phẩm chất, năng 
lực công dân, phát hiện và bồi dưỡng năng khiếu, định hướng nghề nghiệp cho học sinh. 
Nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, chú trọng giáo dục lí tưởng, truyền thống, đạo đức, 
lối sống, ngoại ngữ, tin học, năng lực và kĩ năng thực hành, vẫm dụng kiến thức vào thực 
tiễn. Phát triển khả năng sáng tạo, tự học, khuyến khích học tập suốt đời”. Chủ tịch Hồ Chí 
Minh khi sinh thời đã từng dạy: “ Thiện các đau phải là tính sẵn – Phần nhiều do giáo dục 
mà nên.”. Thật vậy, Giáo dục – Đào tạo nhằm phát triển toàn diện phẩm chất nhân cách con 
người, tạo cơ sở nền tảng cho con người tham gia vào cuộc sống xã hội và lao động thực tiễn 
trong đó giáo dục phổ thông có vai trò to lớn là điều kiện tiên quyết để phát triển kinh tế và 
xóa đói giảm nghèo.
 Trường học là nơi đào tạo nhiều thế hệ học trò, làm môi trường tạo dựng cho đất nước 
những con người xã hội chủ nghĩa có đủ tài năng trí tuệ và những phẩm chất đạo đức cách 
mạng, để sau này thực sự là người của dân, vì nhân dân mà cống hiến. Người trực tiếp đào 
tạo những con người như thế không ai khác là giáo viên, giáo viên dạy bộ môn, giáo viên 
chủ nhiệm lớp. 
 Đã là một giáo viên chủ nhiệm, việc đưa lớp tiến lên là trách nhiệm lớn của những ai làm 
công tác chủ nhiệm, đồng thời cũng là khẳng định mình về năng lực và nhất là có lương tâm. 
Giáo viên chủ nhiệm nhận thấy rõ mỗi tập thể lớp là cơ sở quan trọng để xây dựng nhà 
trường vững mạnh, một tập thể tốt chắc chắn sẽ có những học sinh tốt, những con người vừa 
có đủ cả “ đức” lẫn “ tài”. Như vậy nhiệm vụ của người giáo viên chủ nhiệm có vai trò quan 
trọng, ảnh hưởng nhất định đến việc học tập cũng như rèn luyện nhân cách của học sinh.
 Đặc biệt đầu năm học 2018 – 2019 tôi đã làm một khảo sát với học sinh và thu được kết 
quả như sau:
 Bảng kết quả khảo sát PHHS trước khi áp dụng SKKN
 1/17 Một số kinh nghiệm xây dựng quản lí lớp học bằng các biện pháp giáo dục kỉ luật tích cực.
 PHẦN II
 NỘI DUNG ĐỀ TÀI
I. Cơ sở lý luận
 Để đảm bảo công tác giáo dục lớp chủ nhiện lớp đạt hiệu quả cao, người giáo viên chủ 
nhiệm lớp đầu cấp phải nắm được vai trò và tầm quan trọng trong công tác chủ nhiệm và 
tuân thủ một số quy định sau:
1. Vai trò và tầm quan trọng của giáo viên chủ nhiệm lớp
 Giáo viên chủ nhiệm là một trong những giáo viên đang giảng dạy ở lớp có đủ các tiêu 
chuẩn và điều kiện đứng ra làm chủ nhiệm lớp trong một năm học hoặc trong tất cả các năm 
tiếp theo của cấp học. Giáo viên chủ nhiệm lớp thực hiện nhiệm vụ quản lí lớp học và là 
nhân vật chủ chốt, là linh hồn của lớp, người tập hợp, dìu dắt giáo dục học sinh phấn đấu trở 
thành con ngoan, trò giỏi, bạn tốt, công dân tốt và xây dựng một tập thể học sinh vững mạnh. 
Giáo viên chủ nhiệm lớp có vai trò sau đây:
1. 1. Thay mặt hiệu trưởng quản lí một lớp học
 Giáo viên chủ nhiệm lớp do hiệu trưởng phân công và thay mặt hiệu trưởng để quản lí và 
tổ chức các hoạt động giáo dục học sinh ở một lớp học.
Vai trò quản lí của giáo viên chủ nhiệm lớp thể hiện trong việc xây dựng và tổ chức thực 
hiện các kế hoạch giáo dục, đôn đốc, kiểm tra và đánh giá kết quả học tập và tu dưỡng của 
học sinh trong lớp.
 Giáo viên chủ nhiệm phải trả lời các câu hỏi về chất lượng học tập và hạnh kiểm của học 
sinh trong lớp trước hiệu trưởng, trước Hội đồng sư phạm của nhà trường và trước phụ 
huynh học sinh của lớp khi tổng kết năm học.
1. 2. Người xây dựng tập thể học sinh thành một khối đoàn kết.
 Giáo viên chủ nhiệm lớp là linh hồn của lớp, bằng các biện pháp tổ chức, giáo dục, bằng 
sự gương mẫu và quan hệ tình cảm, giáo viên chủ nhiệm xây dựng khối đoàn kết trong tập 
thể, dìu dắt các em nhỏ như con em mình trưởng thành theo từng năm tháng.
 Học sinh kính yêu giáo viên chủ nhiệm như cha mẹ mình, đoàn kết thân ái với bạn bè như 
anh em ruột thịt, lớp học sẽ trở thành một tập thể vững mạnh. Tình cảm của lớp càng bền 
chặt, tinh thần trách nhiệm và uy tín của giáo viên chủ nhiệm càng cao thì chất lượng giáo 
dục càng tốt.
 Rất nhiều giáo viên cùng giảng dạy trong một lớp, nhưng giáo viên chủ nhiệm bao giờ 
cũng để lại những ấn tượng sâu sắc đối với từng học sinh trong suốt cuộc đời họ.
1. 3. Người tổ chức các hoạt động giáo dục học sinh trong lớp.
 Vai tò tổ chức của giáo viên chủ nhiệm thể hiện trong việc thành lập bộ máy tự quản của 
lớp, phân công trách nhiệm cho từng cá nhân, các tổ, nhóm, đồng thời tổ chức thực hiện các 
mặt hoạt động theo kế hoạch giáo dục được xây dựng hàng năm.
 3/17 Một số kinh nghiệm xây dựng quản lí lớp học bằng các biện pháp giáo dục kỉ luật tích cực.
 Kỷ luật (danh từ) là những quy tắc, quy định, luật lệ, những chuẩn mực mà chủ thể quản 
lý hoặc phối hợp cùng đối tượng quản lý xây dựng và yêu cầu đối tượng quản lý phải thực 
hiện nghiêm túc (hoặc cả chủ thể lẫn đối tượng quản lý cùng nhau thực hiện). Khi đối tượng 
quản lý vi phạm thì sẽ bị kỷ luật (động từ), trừng phạt về thể xác hoặc tinh thần (hoặc những 
biện pháp kỷ luật mang tính nhân văn cao, trong đó cả chủ thể lẫn đối tượng quản lý cùng tự 
giác thực hiện).
2.1.2. Kỷ luật tích cực
 Kỷ luật tích cực (Positive Discipline) là những quy tắc, quy định, luật lệ, những chuẩn 
mực mà con người cùng nhau phối hợp để xây dựng và tự giác thực hiện. Những quy định 
này phù hợp với tâm sinh lý và lợi ích của tất cả mọi người. Khi có một thành viên vi phạm 
thì sẽ được áp dụng các biện pháp kỷ luật do chính thành viên đó tham gia xây dựng, mang 
tính nhân văn và hiệu quả cao, không áp dụng biện pháp trừng phạt. Khái niệm này phản ánh 
một quan điểm giáo dục tiến bộ, tích cực hiện nay với ba đặc điểm sau:
a) Sự tham gia và tự nguyện thực hiện những quy định được thỏa thuận, trong đó vai trò tự 
nhận thức, tự rèn luyện của cá nhân được phát huy tối đa;
b) Mục đích hướng đến lợi ích tốt nhất, phù hợp với tâm sinh lý lứa tuổi và đáp ứng đầy đủ 
các nhu cầu chính đáng của con người.
c) Không trừng phạt, không làm tổn thương đến thể xác và tinh thần cá nhân khi người tham 
gia vi phạm thỏa thuận; chủ yếu là các biện pháp giáo dục mang tính tôn trọng và khích lệ cá 
nhân
2.1.3. Giáo dục kỷ luật tích cực
 Giáo dục kỷ luật tích cực một hình thức giáo dục nề nếp, kỷ cương cho HS của nhà trường 
dựa trên các nguyên tắc của kỷ luật tích cực:
 - Huy động sự tham gia của HS để cùng nhà trường xây dựng và thực hiện các nội quy, quy 
tắc trường, lớp. Khi HS vi phạm thì áp dụng các biện pháp kỉ luật mang tính nhân văn cao, 
không dùng bạo lực để giải quyết vấn đề, giúp cho các em sự tự tin khi đến trường học và 
rèn luyện.
- Xem sai lầm của HS là một vấn đề tự nhiên, bình thường của con người, từ đó giúp HS học 
và vượt lên từ chính những sai lầm của các em.
- Là những giải pháp giáo dục mang tính dài hạn giúp phát huy tính kỉ luật tự giác của học 
sinh. Trong đó, thể hiện rõ ràng những mong đợi, quy tắc và giới hạn mà học sinh phải tuân 
thủ.
- Gây dựng mối quan hệ tôn trọng, đoàn kết, thân thiện giữa GV và HS, giữa HS và HS, dạy 
cho học sinh những kĩ năng sống mà các em sẽ cần trong suốt cả cuộc đời. Giúp tăng sự tự 
tin và khả năng xử lý các tình huống khó khăn trong học tập và cuộc sống của các em.
 5/17 Một số kinh nghiệm xây dựng quản lí lớp học bằng các biện pháp giáo dục kỉ luật tích cực.
 Bất kỳ một lỗi lầm nào cũng xuất phát từ những nguyên nhân sâu xa của nó.Đạo đức của 
học sinh ngày càng suy thoái, bị “tha hóa” cũng xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau.
a.Thứ nhất, học sinh thiếu sự quan tâm giáo dục của gia đình.
 Hiện nay, vấn đề “cơm áo gạo tiền” cũng là một trong những nguyên nhân làm ảnh hưởng 
sâu sắc đến việc giáo dục đạo đức con cái của các bậc cha mẹ vì đời sống vật chất góp phần 
chi phối đời sống tinh thần của mỗi cá nhân.Trong thời kỳ khủng hoảng kinh tế, việc mưu 
sinh kiếm sống gặp không ít khó khăn. Bên cạnh điều kiện sống của gia đình, tấm gương đạo 
đức của cha mẹ cũng là ngọn đuốc soi sáng và giáo dục đạo đức cho con cái. Nếu trẻ sống 
trong gia đình mà cha mẹ gây cãi, đánh nhau, rượu chè cờ bạc, hút chích ma túy, cá độ, đá 
gà, cũng ảnh hưởng xấu đến việc hình thành nhân cách và đạo đức của trẻ. 
b.Thứ hai, nền tảng giáo dục trong nhà trường góp phần hoàn thiện đạo đức và nhân cách 
của học sinh 
 Thực tế cho thấy, hiện nay, học sinh ở các cấp học đều có những biểu hiện suy thoái về 
đạo đức. Nguyên nhân cơ bản là do có một số giáo viên chỉ chú trọng dạy chữ mà chưa quan 
tâm đến việc dạy học sinh cách làm người. Một phần do thời lượng chương trình không cho 
phép giáo viên bộ môn dừng lại để uốn nắn học sinh nhiều nhưng theo tôi, giáo viên vẫn có 
đủ thời gian để dạy cho các em điều hay lẽ phải. Một phần do nhận thức sai lệch của giáo 
viên khi cho rằng, giáo dục đạo đức học sinh là trách nhiệm của giáo viên chủ nhiệm hay 
giáo viên giảng dạy môn Ngữ văn, Giáo dục công dân mà quên rằng đây là trách nhiệm 
chung của tất cả các giáo viên đứng lớp. 
c.Thứ ba, sự giáo dục đạo đức của xã hội là quá trình hoàn thiện đạo đức của học sinh 
 Trong quá trình hội nhập và phát triển hiện nay, cùng với sự phát triển như vũ bão của 
khoa học công nghệ đã làm cho những giá trị đạo đức của con người đang đứng trước nguy 
cơ suy thoái trầm trọng.Việc giao lưu văn hóa ngoại ảnh hưởng trực tiếp đến giá trị đạo đức 
của học sinh.Khoa học công nghệ phát triển, học sinh tiếp xúc với internet và học rất nhiều 
điều hữu ích từ nó.Tuy nhiên, bên cạnh mặt tích cực, internet có nhiều điểm tiêu cực như có 
những hình ảnh, phim ảnh không phù hợp với những giá trị đạo đức của con người Việt 
Nam. Học sinh xem nhưng thiếu người định hướng và giáo dục nên sẽ dễ nhận thức sai lầm 
kéo theo hành vi sai và phạm tội.Mặt khác, xã hội ngày nay phát triển đa dạng, phong 
phú.Những mặt trái của sự phát triển nền kinh tế thị trường để lại hậu quả suy thoái về đạo 
đức. Môi trường sống xung quanh cùng với những tệ nạn xã hội đang diễn ra tràn lan và 
ngày càng xâm nhập sâu vào học đường cũng là nguyên nhân gây ra sự suy thoái về đạo đức.
3. Đặc điểm tình hình lớp
a. Về học sinh - Sĩ số: 37 học sinh trong đó nam: 24 nữ: 13
- Về thuận lợi: Đa số học sinh lớp 9C là học sinh ngoan, ý thức tốt, học lực của các em khá 
đồng đều. Các em chủ yếu là người cùng địa phương nên việc liên lạc có nhiều thuận lợi, đa 
 7/17